Foto boven:
‘Volle bak’ tijdens de presentatie door Michiel Vos. (Foto: Henk de Reus)

Castricum – Afgelopen vrijdag was Amerikacorrespondent Michiel Vos bij boekhandel Laan om zijn boek ‘Vos in de VS’ te promoten. Met zijn welbespraaktheid, humor en zelfspot wist hij het publiek te entertainen en vergat je af en toe waarvoor je gekomen was. We kregen de kans om Michiel kort voor de presentatie te spreken.

Door Henk de Reus

In de keuken, achter in de winkel, werkt Michiel nog snel een Chinese maaltijd naar binnen. Het is de dag na het voor president Biden ontluisterende debat met Donald Trump.

Debat

Hoe heeft Michiel naar het debat gekeken? Het lijkt even of hij zich bijna verslikt. Dan met een knipoog: ,,Een drama voor de zittende president die eigenlijk door het ijs is gezakt maar ook een drama omdat Trump alle ruimte kreeg om te liegen, te snieren en idiote dingen te zeggen. Bij de Amerikaanse kiezer gaat het vooral om hoe iemand over komt en hoe het aanvoelt. Als campagnevoerder deed Biden het slecht. Hij was niet overtuigend, straalde geen energie uit en hij ging niet in de aanval. Ik vind hem met name de afgelopen maanden echt oud geworden.’’

Democratische conventie

Hoe moet het nu verder? Michiel: ,,Tijdens de aanstaande democratische conventie zal men een genomineerde kiezen. Dit hoeft niet persé Biden te zijn. Het kan ook een open conventie worden met meerdere stemmingen waarbij bijvoorbeeld de keuze op Gavin Newsom (gouverneur van Californië) of Gretchen Whitmer (gouverneur van Mitchigan) kan vallen. Biden had beter vorig jaar al kunnen zeggen dat hij geen nieuwe ambtstermijn wilde aangaan. Hij beweert de enige te zijn die Trump kan verslaan en wil daarom doorgaan.’’

Relatie met VS

Michiel verblijft inmiddels 20 jaar in Amerika. Hij beschrijft zijn relatie met het land als een huwelijk. In het begin was er verliefdheid. Later kwamen er scheurtjes in het huwelijk en leidde dit tot een scheiding van tafel en bed. De fase waarin de relatie zich nu bevindt vergelijkt hij met een vechtscheiding.

‘Just do it!’

Hoe zou hij het land op dit moment in drie woorden typeren? ,,Ik denk dat de slogan van Nike: ‘Just do it’ bij Amerika past’’, zegt Michiel. Hij licht dit toe: ,,De Amerikanen zijn een heel praktisch volk. Je probeert iets en als dit niet lukt begin je opnieuw. Maar het is ook een hard en oneerlijk land. Waar wij in Nederland allerlei vangnetten via de overheid hebben – denk aan een basispakket voor ziektekosten, werkloosheidsvoorzieningen en nagenoeg gratis onderwijs – is er in Amerika niets van dat. Het is een hard land en alles is à la carte. Je moet ervoor betalen. Hierdoor krijg je de situatie dat de een zich dingen kan veroorloven terwijl de ander dit niet kan. De tegenstellingen met Nederland zijn groot en de bandbreedte en polarisatie is in Amerika enorm. De verschillen tussen rijk en arm en hoog en laag opgeleid zijn groot. Het is ook niet zo gek dat Trump het goed doet. Hij speelt in op de ontevredenheid van de mensen. Dat hij als een bulldozer opereert maakt zijn kiezers niet uit.’’

Emigreren

Tijdens zijn 20-jarig verblijf in de VS heeft Michiel zich moeten aanpassen aan de Amerikaanse cultuur. Hij heeft zich hiervoor, zoals hij zelf zegt, ‘opnieuw moeten uitvinden’. Dit heeft hem als persoon veranderd. Hij trouwde met Alexandra, de dochter van Nancy Pelosi en werd Amerikaan. Ziet hij zich, gelet op wat er nu in Amerika allemaal gaande is, op den duur nog eens terugkomen naar Nederland?

Michiel: ,,In principe niet, maar als mijn vrouw zou zeggen dat ze de VS wil verlaten om op adem te komen dan zou ik dit prima vinden. Maar ik kom niet voor altijd terug. Het Nederland van nu zou mij benauwen. Je emigreert bovendien maar één keer. Mijn vrouw zou, cultureel gezien, geen Nederlandse kunnen worden. Nederland is een onmogelijk land met een moeilijke taal en met zeer specifieke regelgeving en overregulering. Buitenstaanders zien Nederland daarom als een moeilijk landje. In Amerika is alles meer open waardoor er veel meer mogelijk is.’’

Presentatie boek

De belangstelling voor de presentatie is groot. De winkel zit bomvol. Ze vindt plaats in de vorm van een interview waarbij Corien Hildenbrant een aantal vragen op Michiel afvuurt en vragen die het publiek mag stellen. Michiel vertelt hoe hij via zijn werk zijn huidige vrouw Alexandra leerde kennen en hoe hij in aanraking kwam met de Amerikaanse politiek. ,,Ik kwam er gaandeweg achter dat politiek, showbusiness en entertainment in de VS nauw met elkaar zijn verbonden. Je moet jezelf of je product kunnen verkopen. De markt is hierbij allesbepalend’’, aldus Michiel.

Wall of Vanity

Tijdens de presentatie gaat het over de ontmoetingen die hij met verschillende presidenten heeft gehad, over Joe Biden, die volgens hem niet zou misstaan in de galerie van Madame Tussauds en over het belang van fotomomenten. Michiel: ,,Als je met invloedrijke mensen op de foto staat ben je in de ogen van een Amerikaan iemand met macht of een Fundraiser. Dit geeft aanzien. Deze mensen hangen al deze foto’s thuis aan de muur en willen hiermee eigenlijk zeggen ‘Kijk eens hoe belangrijk ik ben!’ Het wordt ook wel de ‘Wall of Vanity’ genoemd.’’

Als Corien vraagt of Michiel thuis ook een Wall of Vanity heeft en deze met ‘nee’ wordt beantwoord houdt zij hem de binnenzijde van de omslag van zijn boek voor. Deze staat vol met foto’s van Michiel met beroemdheden. Dan blijkt Michiel een slimme Vos. Even denkt hij na en antwoordt ad rem: ,,Ja, maar dat wilde de uitgever hoor. Ik heb mij er écht tegen verzet.’’ Er klinkt gelach vanuit het publiek.

Donald Trump

Het gaat ook over Donald Trump en de wijze waarop hij verschilt van zijn voorgangers, de Capitoolbestorming en complottheorieën. Op de vraag of Mark Rutte straks in zijn functie als NAVO-chef Trump aan kan, antwoordt Michiel hierin het volste vertrouwen te hebben mits Rutte vooraf een week bij de nonnen in Vugt in de leer gaat. Als het onderwerp ‘populisme’ wordt aangesneden en iemand vraagt of Trump en Wilders met elkaar te vergelijken zijn, zegt Michiel dat deze vergelijking hooguit opgaat voor hun haardracht.

Met zijn onverbloemde manier van spreken, zijn bevlogenheid, vakmanschap, relativeringsvermogen en gevoel voor humor weet Michiel de aanwezigen anderhalf uur probleemloos te vermaken. Of, zoals iemand na afloop zei: ,,Het lijkt wel of ik naar een cabaretvoorstelling heb zitten kijken.’’ Na afloop signeert Michiel de aangekochte boeken en hij is niet te beroerd om met de afnemer op de foto te gaan.