Castricum – De gemeenteraad heeft vorige week de conceptbegroting voor 2025 van het college ontvangen. Uit het stuk blijkt dat de gemeente Castricum volgend jaar 95.816.000 euro aan baten kan verwachten, terwijl de lasten 98.346.000 euro zullen bedragen. Om de begroting sluitend te maken, doet het college een greep in de algemene reserve ten bedrage van 2.530.000 euro. Tegelijk waarschuwt men voor het jaar erop, waarin fors zal moeten bezuinigd om een miljoenentekort te kunnen dekken. De impact op de samenleving zal volgens het college aanzienlijk zijn.

Door Raimond Bos

Al zo’n anderhalf tot twee jaar geleden werd duidelijk dat alle gemeente in Nederland vanaf 2026 flink de broekriem zouden moeten aanhalen. De regering in Den Haag besloot om vanaf dat jaar structureel 3 miljard euro uit het gemeentefonds te halen. Vanuit dat fonds krijgen gemeenten elk jaar het geld dat ze nodig hebben om allerlei taken te kunnen uitvoeren. Om een idee te krijgen: in Castricum bestaat de begroting van dit jaar voor 56 procent uit deze rijksmiddelen. Lange tijd werd gedacht dat er vanuit Den Haag nog wel een alternatief plan voor de gemeenten zou komen, omdat de boel anders op lokaal niveau zou vastlopen. Nu zegt wethouder Roel Beems (financiën): ,,Den Haag gaat dit niet repareren, we moeten het lokaal oplossen. Dat lees je daarom nu in de cijfers voor de komende vier jaren terug.’’

Raadscommissie

Het gaat om een tekort van 6,8 miljoen euro in 2026, dat in de jaren erna verder zal oplopen door onder meer de inflatiecorrectie. Vooralsnog staat voor 2027 een min van bijna 8,6 miljoen euro geraamd en voor 2028 een min van ruim 8,7 miljoen. Zo’n bedrag leg je niet zomaar even op tafel. Beems: ,,We willen komen tot een gebalanceerde manier van bezuinigen. Het gaat voor iedereen een beetje pijn doen, maar we willen voorkomen dat in één hoek alle pijn terechtkomt.’’

Begin 2025 zal een raadscommissie zich gaan buigen over een reeks bezuinigingsvoorstellen. Zowel vanuit de gemeenteraad zelf als vanuit het college zal een lijst worden opgesteld met mogelijkheden om geld te besparen. Beems: ,,Per voorstel moeten we in kaart brengen welk beleid we daarvoor moeten aanpassen, hoeveel geld het ons oplevert en welke maatschappelijke risico’s eraan kleven.’’ De voorstellen worden momenteel uitgewerkt en moeten eind 2024 beschikbaar zijn.

Gemeenschappelijke regelingen

De gemeente Castricum neemt deel aan ongeveer tien gemeenschappelijke regelingen, zoals de werkorganisatie BUCH, maar ook de GGD, de Veiligheidsregio en de Omgevingsdienst. Bezuinigen op de bijdragen aan deze organisaties ligt wat gecompliceerder, omdat hiervoor een meerderheid van stemmen nodig is binnen de algemene besturen ervan. Beems: ,,Binnen deze gemeenschappelijke regelingen worden veel wettelijke taken uitgevoerd, waarvan vaak niet exact is gedefinieerd hoe dat moet. Je kunt voor een bepaalde taak een rapportcijfer 9 scoren, maar misschien is een 6 ook goed.’’ De wethouder ziet hier mogelijkheden om ook daar te bezuinigen, temeer daar ook de andere gemeenten zich met dezelfde inkomstendaling geconfronteerd zien.

Verwachtingsmanagement

Volgens de wethouder is het bovendien belangrijk om aan verwachtingsmanagement te doen. Hij licht toe: ,,Er wordt wel eens heel gemakkelijk naar de gemeente gekeken om een plan te financieren. Maar met Noord-Hollandse nuchterheid moeten we het probleem met z’n allen oplossen. Dat wil zeggen dat we richting de inwoners, instellingen, bedrijven en politieke partijen duidelijk moeten zijn en ze moeten wijzen op de uitdagingen waar we in 2026 voor staan.’’ Of de inwoners vanaf 2026 ook een bijdrage moeten gaan leveren in de vorm van een hogere OZB-heffing, kan Beems nog niet zeggen. ,,Zo’n verhoging is niet onmogelijk, maar het is slechts een onderdeel van de opties.’’ De komende weken buigen de raadsfracties zich over de begroting voor 2025. De behandeling in de gemeenteraad vindt plaats op 7 november, de besluitvorming staat voor de week erna op de agenda.