Castricum – Het Comité Centrumtunnel Nee heeft een uitgebreide brief naar de gemeenteraad gestuurd, waarin men een stapeling van meerdere kleine en grote deeloplossingen voor de verkeerssituatie bepleit, in plaats van de aanleg van een tunnel onder de spoorlijn. Volgens de inzenders steunen de argumenten voor de aanleg van een tunnel grotendeels op standpunten van ProRail, dat zich zou richten op het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) en niet op het bredere perspectief. Eén van de suggesties die men in de brief doet, is het omvormen van de Beverwijkerstraatweg, vanaf de rotonde bij de weg naar de Castricummer Werf, tot een weg voor uitsluitend bestemmingsverkeer. Hieronder hebben wij de gehele raadsbrief integraal geplaatst.
Aan: Gemeenteraad van Castricum
CC: College van B en W
Betreft: besluitvorming RV korte en lange termijn Beverwijkerstraatweg (BS)
Van: Comité Centrumtunnel Nee, Jeroen Kelders en Evert Hofland, woordvoerders
Wij schrijven u deze brief als voorbereiding op uw besluitvorming op 26 januari 2023. Voor onze uitgebreidere standpunten verwijzen wij u naar onze inspraakreactie op de Collegevoorstellen van 8 december 2022. Wij hebben de discussies binnen uw Raad en met ProRail nauwlettend gevolgd. De door verschillende partijen aangekondigde amendementen op de voorgenomen besluiten achten wij van groot belang voor het juiste vervolg en het benodigde draagvlak. De argumenten voor een tunnel steunen grotendeels op standpunten van ProRail, dat zich richt op het PHS, en niet op het bredere perspectief. Lokale belangen en argumenten verdwijnen daarmee naar de achtergrond en de enorme impact van het aanleggen van een tunnel op de veiligheid en leefbaarheid van ons dorp wordt onvoldoende meegewogen. Daarom geven wij u een aantal overwegingen mee, in de hoop dat die van invloed zullen zijn op de formulering van de amendementen en de standpunten van uw partij.
- Uw Raad neemt eind januari een besluit over een onderzoek naar de wenselijkheid van een tunnel. Dit onderzoek is echter al in oktober (of misschien nog eerder?) gestart. Zonder dat Raad en Maatschappelijke groeperingen hebben kunnen meedenken over de opdrachtformulering. De verwijzing van de coördinerend projectleider naar een onderzoeksopdracht die al gegeven zou zijn in 2020 in het kader van het IVP is misleidend. Die opdracht is te globaal en niet toegespitst op deze specifieke tunnel met zoveel gevolgen. Op onze vragen aan de projectleider naar de precieze opdrachtformulering, inzage in de voorlopige resultaten, en welke partij(en) dit onderzoek uitvoeren, hebben we tot op heden geen antwoord gekregen. Toezeggingen aan ons van de wethouder over transparantie en het betrekken van Maatschappelijke groeperingen bij het proces zullen loze beloften blijken als uw Raad eind januari niet op de rem gaat staan. Op het moment dat uw Raad besluit over de wenselijkheid van zo’n onderzoek, laat staan heeft kunnen meedenken over de specifieke opdracht, is het onderzoek al goeddeels gereed.
Het aangekondigde amendement lijkt uit te gaan van een parallel lopend onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van een, aan een tunneloplossing minstens gelijkwaardige, gelijkvloerse oplossing voor de lange termijn. Zoals bekend zijn wij fel gekant tegen een tunneloplossing en zien wij stappen in die richting graag in de kiem gesmoord. Als uw Raad echter akkoord gaat met een dergelijk amendement zullen wij graag meedenken om zo’n gelijkvloerse oplossing voor de lange termijn mogelijk te maken. - De resultaten van het onderzoek worden al op 1 februari a.s. besproken en vastgesteld door het bestuurlijk overleg, waarvan de gemeente Castricum deel uitmaakt. Als de gemeente op dat moment instemt, dan is de volgende stap dat wordt toegewerkt naar een Intentieovereenkomst tussen de partijen die deel uitmaken van het Bestuurlijk overleg. Hoewel uw Raad deze intentieovereenkomst moet goedkeuren, is onze angst dat de gemeente dan al op een rijdende trein is gestapt en moeilijker nog een andere richting kan inslaan. Want deze trein dendert door naar een Tracébesluit in het tweede kwartaal van 2023. En dan is geen terugkeer meer mogelijk: andere overheden en ProRail zullen de gemeente dan houden aan gemaakte afspraken. Wij vragen uw gemeente om op 1 februari de onderzoeksresultaten in het bestuurlijk overleg niet te accorderen, maar een standpunt uit te stellen zodat uw Raad en Maatschappelijke groeperingen hebben kunnen meedenken over de opdrachtformulering, kennis hebben kunnen nemen van voorlopige onderzoeksresultaten, en die hebben kunnen becommentariëren. Zo’n opdrachtformulering kan naar ons idee pas zorgvuldig als de eerste contouren van het IVP (Integraal Verkeersplan) voor Castricum gereed zijn. Ook zou de gemeente moeten pleiten voor uitstel van het nemen van het Tracébesluit. Immers: een draagvlak is hoogst onzeker, de weerstand is groot, een mogelijk onderzoek naar een minstens gelijkwaardige gelijkvloerse oplossing is dan zeker nog niet gereed. Bovendien is uitstel vanwege zorgvuldige besluitvorming in infrastructuurland niet ongewoon: veel van dit soort projecten loopt immers vertraging op.
- De wethouder omarmt te gemakkelijk het uitgangspunt van ProRail dat een andere, eveneens veilige, gelijkvloerse oplossing, dan een tunnel niet mogelijk is, zodra PHS een feit is. ProRail gaat er daarbij van uit dat een, voor een veilige overgang benodigde reductie van 30% (genoemd door Goudappel, niet duidelijk is met welke aannames) van het autoverkeer op de BS niet mogelijk is. Onderzoek naar deze aanname wordt niet gedaan. Alle metingen (en conclusies) over ‘onveilige’ drukte gaan ook nog eens uit van drukte tijdens de avondspits. In de praktijk betekent dit dat het alleen dinsdag en donderdag, soms, ’te druk’ is. Let wel: te druk betekent nog niet onveilig. Doorstroming en veiligheid zijn bovendien niet hetzelfde! Het lijkt erop dat die drukte in de avondspits ook deels wordt veroorzaakt doordat er dan meer recreatief verkeer onderweg is. Dit soort verkeer hoeven we al helemaal niet door ons dorp te faciliteren.
Bovendien denken wij dat er tal van maatregelen genomen kunnen worden op de BS, waardoor het verkeer meer gebruik gaat maken van de N203 en de A9, die daarvoor geëigend zijn. Zou de BS vanaf de rotonde Castricummerwerf niet een weg kunnen worden louter voor bestemmingsverkeer? Moeten we niet proberen doorgaand verkeer door Castricum te ontmoedigen of zelfs te verhinderen? Doorgaand verkeer hoort thuis op N en A wegen. Als die volstromen is dat een probleem dat op dat niveau moet worden opgelost en niet door doorgaand verkeer een alternatief te bieden door bebouwde kommen die daarmee in toenemende mate onleefbaar worden. Een tunnel trekt juist nog meer doorgaand verkeer aan, in tegenstelling tot wat het gebruikte model uitrekent. In wat voor dorp willen wij wonen? Naar ons idee een dorp waarin de voetganger en de fietser centraal staan en de auto, als bestemmingsverkeer, te gast. Dit laat natuurlijk onverlet dat het dorp bereikbaar moet blijven voor laden/lossen en de hulpdiensten. Afwaardering van de BS tot een weg voor bestemmingsverkeer vanaf de rotonde Castricummerwerf, een doseerstoplicht bij die rotonde, bebordingsaanwijzingen, 30 kilometer, wegversmallingen ten gunste van trottoirs en fietspaden, etc. etc., kunnen te onderzoeken mogelijkheden zijn om het autoverkeer op de BS te verminderen. Bovendien is een tunnel dan zeker niet meer nodig.
Ook bij het model dat het autoverkeer steeds maar toeneemt (autonome groei) zetten wij grote vraagtekens. Allereerst is een model voor Nederland niet zonder meer plaatselijk toe te passen. Daarbij komt dat bij autonome groei van het autoverkeer heel Nederland nog vaker volledig vast zal staan in de spits. Meer asfalt en tunnels kunnen nooit de oplossing zijn voor de mobiliteit op de langere termijn. Het Planbureau voor de Leefomgeving werkt aan alternatieve modellen of heeft dat al gedaan. Gedacht wordt daarbij aan autoverkeer beïnvloedende en -remmende factoren als: steeds meer klimaatmaatregelen, rekeningrijden (regeerakkoord), thuiswerken, wonen en werken dichter bij elkaar, invloed van e-bikes, meer en beter OV, etc. etc. En dan hebben we het nog niet gehad over de spoorse maatregelen, zoals het ERTMS (volgens ProRail voor Castricum geen oplossing?), een afteller (zou ProRail nu al kunnen installeren, waarom niet gelijk doen?), etc. etc.
Kortom veel mogelijkheden voordat we zelfs maar hoeven te overwegen een afzichtelijke, megalomane, en ontwrichtende oplossing als een tunnel, te gaan bouwen. Een tunnel die in 2012 al werd benoemd als een zeer slechte oplossing! Wat maakt die nu ineens wel acceptabel? Omdat ProRail dat stelt op basis van aannames? Bovendien is PHS vanaf 2036 allerminst zeker. Vertraging ligt voor de hand. We hebben dus geen haast en kunnen dingen zorgvuldig aanpakken en uitzoeken. - Wij pleiten voor het versneld invoeren van gelijkvloerse maatregelen zoals die genoemd worden in het kader van het LVO (Landelijk Verbeterprogramma Overwegen). Daarbij pleiten wij er voor om de maatregelen van de FB (Fietsersbond), zoals ook in het coalitieakkoord afgesproken, daarbij te betrekken. Doen wat nu al kan en uitwerken wat nog uitgewerkt moet worden. En betrek ook Maatschappelijke groepen bij dit proces.
Zo pleiten wij specifiek voor het versneld onderzoeken en uitvoeren van maatregelen die de verkeersveiligheid op de Mient en de Ruiterweg vergroten: er wordt daar vaak te hard en onveilig gereden. Te denken valt aan: bredere trottoirs en fietspaden, invoeren van 30 km met (elektronische) handhaving, wegversmallingen, meer zebrapaden (met drempel?), en het verbeteren van onoverzichtelijke kruispunten, in samenspraak met bewoners. - Tot slot: we hebben het al meer gezegd. Is een, voornamelijk door ProRail, opgeworpen probleem, dat bovendien gelijkvloers oplosbaar is, gebaat bij een extreem dure tunneloplossing gecombineerd met jarenlange overlast bij aanleg van de tunnel en als gevolg daarvan, andere infrastructurele werken elders in het dorp? Want, en dat vergeten we weleens: een ‘oplossing’ op de BS heeft gevolgen elders in het dorp en de vraag is of die voldoende worden meegenomen. Een gebundelde, zorgvuldige, en gecoördineerde aanpak, zoals mogelijk binnen een nog op te stellen IVP (Integraal Verkeers Plan) voor heel Castricum, heeft onze de voorkeur. En wij hopen voor u als Raad ook.
Kortom: wij bepleiten een stapeling van kleine en grotere deeloplossingen, waarbij een afteller net zo belangrijk is als het afsluiten van de Schoutenbosch, in plaats van één totaaloplossing (tunnel) die dat vervolgens niet zal blijken te zijn.