Regio – De kaarten uit 1832 van de kustzone Noord-Holland, inclusief informatie over de eigenaren van de percelen en de hoogte van de betaalde belasting, zijn nu via www.hisgis.nl te raadplegen. Hiermee is een schat aan gegevens ontsloten, waar onder meer historici, ecologen, terreinbeheerders en landschapsspecialisten uit kunnen putten.

In dit omvangrijke digitale databestand zijn de oudste kadastrale kaarten te vinden met bijbehorende eigenaars- en perceelgegevens voor ruwweg het gebied tussen Hillegom en Den Helder, met inbegrip van de steden Haarlem, Alkmaar en Medemblik. Het systeem beslaat 54 kadastrale gemeenten, met zo’n 100.000 percelen, allemaal opgemeten in de periode 1811-1832.

Inzoomen in het verleden

Het project is bedoeld als kapstok voor het ophangen en weergeven van digitale kennis over mensen, bezit, erfgoed, landschap en sociale en economische ontwikkelingen in het verleden. Deze data kunnen gelegd worden over andere kaarten, zoals hoogtebestanden, luchtfoto’s of oude topografische kaarten. In één oogopslag wordt duidelijk hoe anders het landschap destijds was. Tussen Heemstede en Aalsmeer zie je nog het Haarlemmermeer liggen. Beverwijk en Velsen grenzen nog aan het Wijkermeer en woonplaatsen zijn nog een stuk kleiner dan nu. Maar anders dan bij historische kaarten, kun je nu zo ver inzoomen als je wilt.

Het project is gezamenlijk door de Fryske Akademy, het Humanities Cluster van de KNAW en het Noord-Hollands Archief (NHA) met steun van de archeologische afdeling van de provincie Noord-Holland uitgevoerd. Met behulp van veel vrijwilligerswerk vanuit het NHA zijn de perceelgegevens uit de Oorspronkelijke Aanwijzende Tafels (OATS’s) in een database ingevoerd. Een tafel is een register uit 1832 waarin per perceel informatie staat over bijvoorbeeld de eigenaar, de omvang en waarvoor het perceel gebruikt werd, zoals bijvoorbeeld huis, dijk, bos, weiland, polderwater.

Vergelijkbaar met Google Maps

Informatiespecialist publiek Jan Kruidhof van het Noord-Hollands Archief, is blij met de afronding van dit project en de toevoeging van de Noord-Hollandse kustzone: ,,Dit is een geweldige bron die geschiedenis heel dichtbij brengt. Je kunt nu, een beetje vergelijkbaar als bij Google Maps, een stuk grond aanklikken en kijken van wie die grond was, waarvoor het gebruikt werd en wat het waard was. Dit is voor historici en andere wetenschappers, maar ook voor iedereen die gewoon meer wil weten over de geschiedenis van de plekken waar wij nu wonen en werken van grote waarde.”

Op de afbeelding:
De woonkern Castricum in 1832. (bron: www.hisgis.nl)