Foto boven:
Hans Disselhorst en Hylke Boersma in gesprek over alternatieven. (Foto: Ans Pelzer)

Castricum – Samen met je buren een warmtepomp die warmte uit de grond haalt. Dat is volgens de lokale energiecoöperatie CALorie een goede manier om het gasverbruik te verminderen. Hoe werkt dat, warmte uit de grond? Hylke Boersma en Anton Visser zijn lid van de werkgroep collectieve energie van CALorie. Ze leggen het uit.

Door Ans Pelzer

Wat is aardwarmte?

,,Aardwarmte is warmte die in de aarde zit. De aarde bestaat uit een gloeiendhete kern met natuurlijk een flinke korst eromheen, anders zouden we onze voeten verbranden. Je moet wel een kilometer of twee de grond in om deze warmte aan te boren. Bij deze diepe aardwarmte spreken we van geothermie. Het is eigenlijk het ‘ei van Columbus’ om die warmte te gebruiken om onze huizen te verwarmen. Ook op kleine diepte, zeg van 100 tot 200 meter, is aardwarmte te benutten voor verwarmen van een of enkele woningen of grotere gebouwen. Op die diepte is de temperatuur niet voldoende om direct te gebruiken, dus je hebt dan wel een warmtepomp nodig. In de grond wordt een gat geboord van deze diepte en hierin worden twee buizen neergelaten waar water doorheen stroomt. Dit water neemt warmte op uit de aarde, dat daarna door de warmtepomp op hogere temperatuur wordt gebracht om het huis te verwarmen. Dan heb je geen buitenunit nodig die geluidsoverlast kan geven en je deelt de kosten van een put slaan. Met meerdere buren een put in de aarde (laten) slaan is goedkoper dan met elk huishouden apart een voorzienig treffen om je huis gasloos te verwarmen. Deze putten kun je bijvoorbeeld in het grasveldje tegenover meerdere huizen laten boren. Het hangt van de situatie af of een collectieve warmtepomp voordeliger is en hoeveel putten je nodig hebt.’’

Een aardwarmteput in Bakkum

,,Bakkummer Hans Disselhorst heeft bij hun nieuwbouwhuis een put laten maken van honderd meter diep. Bij nieuwbouw mag er in principe geen gas meer aangelegd worden. Op de plaats waar het huis van Hans en zijn vrouw is gekomen mocht dat nog wel, omdat er al een gasaansluiting was. Ze kozen vanwege het klimaat toch voor een warmtepomp. We gaan er een kijkje nemen. De foto van de bouw laat zien dat er een flinke installatie aan te pas komt om zo’n put te boren. Nu het er allemaal staat is het huis comfortabel en gasloos verwarmd en van de put is niets meer te zien. De warmtepomp in huis, die tevens dienstdoet als boiler voor het warme water, staat in de bijkeuken en heeft de afmeting van een koelkast. Het lawaai is zelfs nog minder dan het geluid van een koelkast. Hans weet te vertellen dat er in Castricum nu zo’n dertig van dit soort installaties staan en in Limmen ook een kleine dertig. Bij de appartementen in aanbouw (Romeo en Julia) op de plaats van het oude postkantoor wordt ook gebruik gemaakt van ondiepe aardwarmte en al eerder werd dat bij de flat Amaryllis gedaan.’’

Nieuwe ontwikkelingen

,,Hylke en Hans buigen zich over allerlei nieuwe ontwikkelingen om gasloos te verwarmen. Zo zijn er tegenwoordig ook zonnepanelen, de zogenaamde PVT-panelen die tegelijkertijd ook water verwarmen. Je kunt ze aansluiten op een warmtepomp. Je hebt dan geen put nodig, en ook geen buitenunit die geluid maakt. In huizen waar het niet mogelijk is om vloerverwarming aan te leggen zou een alternatief muurverwarming of zelfs plafondverwarming kunnen zijn. Zeker zullen er de komende tijd nog meer alternatieven ontwikkeld worden. Maar als u op tamelijk korte termijn voor de vraag komt te staan: gasverbruik verminderen of helemaal afbouwen?’’

Wat te doen bij gasverbruik verminderen of helemaal afbouwen?

,,Is de gasketel aan vervanging toe? U wilt bovendien uw gasverbruik verminderen tot liefst tot 0. Wat te doen? Natuurlijk allereerst het verbruik terugbrengen door het huis te isoleren en andere energiebesparende maatregelen te nemen. Maar daarna? Wachten op de gemeente Castricum tot er een warmtenet is aangelegd? Dat kan nog wel tien jaar duren en komt dat warmtenet dan wel bij jouw huis? Of gewoon een nieuwe gasketel kopen? Of huren? Zelf een lucht-water warmtepomp aanschaffen? Dat zijn de warmtepompen met een installatie buiten unit op het dak of in de tuin. Deze warmtepompen maken gebruik van de lucht om te koelen en te verwarmen. Het is eigenlijk een omgekeerde koelkast. Deze pompen maken meer geluid. Of een water-water-warmtepomp. Dit is een warmtepomp die zijn warmte haalt uit het water in plaats van uit de lucht. Deze warmtepomp heeft geen buitenunit nodig en is veel stiller. Wel heb je hiervoor een bron of put nodig. Een eigen put laten boren is prijzig. Daarom vinden we bij CALorie een gezamenlijke warmtepomp die gebruik maakt van aardwarmte een goede optie en we willen daar graag bij helpen. Dat doen we door deskundige mensen aan initiatieven te koppelen. Je kunt hierover via collectievewarmte@calorieenergie.nl contact opnemen.’’