Wat is de les van Simone Weil in crisistijd?

Castricum – Hittjo Hummelen verzorgt op zaterdag 3 februari om 16.00 uur een lezing over Simone Weil in de dorpskerk aan het Kerkpad 1. Simone Weil (1909-1943) werd geboren uit welgestelde intellectuele joodse ouders en seculier opgevoed, met alleen maar een wetenschappelijke belangstelling, die zowel de exacte vakken als de filosofie betreft. Ze was politiek activiste en verwant in levensgeschiedenis en opleiding aan Camus, Sartre en Simone de Beauvoir.

Weil kwam op 26-jarige leeftijd tot geloof door een religieuze ervaring bij het zien van een processie van de allerarmsten in Portugal. De rest van haar korte, onstuimige en geëngageerde leven zou ze wijden aan het vinden van ‘de waarheid’. De waarheid, die alleen bij God te vinden is en die zich hier op aarde zal openbaren in een bijna niet uit te houden spanningsboog, paradox tussen wetenschap en geloof. Beiden moeten toch tot hun recht kunnen komen, een eenheid kunnen vinden en zo de wil van God duidelijk maken. De wil van God die zich kenbaar maakt op aarde door zijn unieke Zoon, en – in navolging van hem – door ons.

Haar houding maakt haar tot een vlijmscherpe analytica van de geschiedenis met het oog op de toekomst. Telkens zal zij breken met bepaalde bewegingen, die menen de weg gevonden te hebben, en die solidariteit eisen om hun doel te bereiken. Daar vallen niet alleen alle ideologieën onder, maar ook instituten als kerk, staat, politieke inrichting en ‘Israël’. Al die vormen, die bereid zijn ‘de waarheid’ te kort te doen om hun doel te bereiken. Anarchisten mogen haar graag. Waarbij deze haar mystieke inslag niet zien als de grootste inspiratiekracht, maar als een deviatie.

Ook dan blijft er nog genoeg over om te leren van deze onafhankelijke denker, die niet gehinderd wordt door doodsangst. Ze wil zichzelf volledig weggeven aan de lijdende ander, ten koste van zichzelf. Daar vindt ze de religieuze vindplaats van God, die bij haar de lijdende Christus is. Ze heeft veel geschreven in de vorm van boeken, en artikelen en vooral in korte aantekeningen, die een dagboek vormen. Hoe zou zij deze crisistijd analyseren met haar ideeën en methoden? Haar religieuze houding blijkt uiteindelijk beslissend is. (Foto: Bos Media Services)