Foto boven:
Een spannend moment voor Katja, vlak voor de duik op zoek naar het wrak. Zal zij de laatste rustplaats van haar vader vinden? (Foto: aangeleverd)

Castricum – In onze editie van 22 maart trof u een interview aan met Katja Boonstra. Zij werd geboren kort nadat haar vader, samen met 35 collega’s, in de Tweede Wereldoorlog door vijandelijk vuur om het leven kwam. Ze vormden de bemanning van de onderzeeboot Hr. Ms.K XVI die op 25 december 1941 door een Japanse onderzeeboot werd getorpedeerd. Op latere leeftijd startte Katja een onderzoek naar de locatie waar de K XV gezonken was in de hoop iets terug te vinden.

Door Henk de Reus

Zoektocht

In 2003 begint de echte zoektocht. Klaas Brouwer, voorzitter van de International Association For Handicapped Divers (IAHD), leidt de expeditie. Katja en haar dochters Claire en Jessica, beiden geoefende duikers, gaan mee. Katja: ,,Om deze zoektocht naar mijn vader en de grootvader van mijn dochters te mogen meemaken was een bijzondere ervaring. In het zoekgebied vonden we iets dat leek op een anker en een ankerketting, maar door het buitengewoon slechte weer en een gebrek aan tijd en drinkwater moesten we de zoektocht staken. Later bleek dat de gevonden materialen niet van de K XVI waren. Toch gaf het mij en mijn kinderen een goed gevoel dat mijn vader en zijn collega’s niet vergeten werden en dat er naar de boot was gezocht.’’ Ze heeft de hoop nog niet opgegeven en leeft toe naar de dag dat de getorpedeerde onderzeeboot van haar vader wordt gevonden.

Bijzondere ontmoeting

Katja vertelt over een bijzondere ontmoeting in 2003. ,,Op een dag kreeg ik een telefoontje van de marine in Den Helder. Men vertelde mij dat er een Japanse familie in Den Helder was die graag bloemen bij het monument wilde leggen voor de omgekomen bemanning van de K XVI. Het ging om Akira Tsurukame en zijn vrouw Kay. Ik zei direct dat ik de familie wilde ontmoeten. Mijn zoon wist achter het e-mailadres van de familie te komen en ik stuurde ze meteen een bericht. De inhoud was kort: ‘Please come see me.’ De familie ging op de uitnodiging in en een dag later kwam het echtpaar langs. Het voelde meteen goed. Akira raakte geëmotioneerd toen hij de foto van mijn vader op de vleugel zag staan. We hebben toen samen gebeden voor onze vaders die we al zestig jaar hadden gemist. Akira vertelde dat hij de bloemen bij het monument had gelegd om zijn respect te tonen voor degenen die door toedoen van de Japanse onderzeeboot I 66 zijn gesneuveld. Hij voegde er de zin aan toe ‘To say sorry for what my father had to do in the war’. Het bleek dat zijn vader, Tsuruichi Tsurukame, hoofd was van de machinekamer van de boot die de onderzeeboot van Katja’s vader tot zinken had gebracht.’’ Was deze ontmoeting toeval?

Vriendschap

Katja, Akira en Kay zijn sindsdien goede vrienden geworden en zijn dit nog steeds. In 2004 brachten zij samen een bezoek aan William Lesley de Courcy King, commandant van de Britse onderzeeboot Telemachus, die in 1944 de boot van Akira’s vader torpedeerde. Katja: ,,Het was een historisch moment: kinderen van vroegere vijanden werden nu vrienden.’’ Als symbool van de bijzondere vriendschap tussen de drie families werd een boom geplant in de tuin van Oranmore Castle, het familiehuis van King.

In 2005 werd Katja uitgenodigd om naar Japan te komen om hier met de drie families een boom te planten bij het onderzeedienstmonument in Sasebo. De derde boom werd een jaar later geplant in de tuin van het Koninklijk Instituut voor de Marine in Den Helder, onder andere in aanwezigheid van de voormalige premier P.J.S. de Jong.

Wrak gelokaliseerd

Jaren later, op 4 oktober 2011, vindt een Australisch duikteam door een gelukkige samenloop van omstandigheden de laatste rustplaats van de bemanning van de K XVI, op zestig zeemijl voor de kust van Borneo. Katja: ,,Ik weet nog goed dat ik ’s nachts rond 4.00 uur wakker werd en op m’n telefoon keek hoe laat het was. Ik zag dat er een e-mail was binnengekomen met de tekst ‘We found K XVI. Do you want to hear the full story?’ Het bericht was afkomstig van het Australische duikteam. Ik stuurde direct een e-mail terug én een e-mail aan de Nederlandse commandant onderzeedienst. Direct werd er van alles in gang gezet. Hierna begonnen de hartkloppingen pas. ‘Het is niet voor niets geweest’ ging het door mijn hoofd. Uit de contacten met het team bleek dat ze getipt waren door een lokale visser. Experts van de Koninklijke Marine hebben vastgesteld dat het om Hr. Ms. K XVI ging.’’

Hiermee kwam voor Katja een einde aan een lange periode van onzekerheid. Er is nog éen wrak, ‘Hr. Ms. O13’, niet gelokaliseerd. De Koninklijke Marine stelt alles in het werk om ook dit wrak op te sporen.

Verzoening

Katja gaat geregeld naar de bijeenkomsten van de International Submariners Association, onderzeedienstmensen, voormalige vijanden uit de hele wereld die elk jaar in een ander gastland met hun families bij elkaar komen. ,,Het doet mij goed om te zien dat dit tot verzoening leidt en dat er bijzondere vriendschappen ontstaan. Toch begrijp ik heel goed dat er dingen zijn die moeilijk te vergeven zijn. Soms kost het tijd maar soms is de pijn zo groot dat daar geen vergeving in past. Het is daarom zo pijnlijk om vandaag de dag te zien dat de mensheid weinig geleerd heeft van de Tweede Wereldoorlog en de verwoestende uitwerking ervan.’’

Katja Boonstra, een bijzondere vrouw met een bijzondere missie…